مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان
بررسی تأثیر تغییر موقعیت سر، حول محور ساجیتال بر میزان بزرگ‌نمایی تصویر پانورامیک در نواحی مختلف فکین نسبت به موقعیت نرمال
نوع مقاله : Original Articles
چکیده
مقدمه: عوامل متعددی می‌تواند منجر به بدشکلی در تصاویر پانورامیک شود که از آن جمله می‌توان به موقعیت سر بیمار اشاره کرد. لذا هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تغییر موقعیت در محور ساجیتال بر میزان بزرگ‌نمایی در قسمت‌های مختلف فکین و مقایسه آن‌ها با حالت نرمال بود.مواد و روش‌ها: این مطالعه آزمایشگاهی توصیفی، تحلیلی، مقطعی بر روی 7 جمجمه خشک انسان انجام گردید. جمجمه‌ها به‌‌وسیله شاخص اپک در نواحی مختلف دندانی در فواصل افقی و عمودی نشان‌دار شدند. هر جمجمه در مراحل مجزا به میزان 2-1، 4-2 و 6-4 درجه به سمت چپ چرخیده و انحراف داده شد و تصاویر پانورامیک در هر موقعیت تهیه گردید. سپس بزرگ‌نمایی در هر ناحیه محاسبه و نتایج در نرم‌افزار SPSS نسخه 18 توسط آزمون T-test و ضریب توافق بینابینی آنالیز شد (05/0 ≥ α).یافته‌ها: در تغییر موقعیت سر حول محور ساجیتال بیش‌ترین تغییرات در ابعاد افقی مشاهده شد. تغییرات معنی‌دار در درجات بالاتر از 4 مشاهده شد که این تغییرات در دندان‌های 3 تا 6 سمت چپ مندیبل (p value ها به‌ترتیب 044/0، 005/0، 044/0 و 006/0) دیده شد. در دندان‌های 5 و 6 تغییر در درجات کم‌تر (بیش‌تر از 2 درجه) مشاهده گردید.در چرخش جمجمه‌ها، تغییرات بیش‌تری در بعد عرضی مشاهده گردید (در دندان‌های 2 تا 7 ماگزیلا p value ها به‌ترتیب 013/0،026/0، 011/0، 016/0، 007/0و 012/0، در دندان‌های 2 تا 6 مندیبل p value ها به‌ترتیب 033/0، 002/0، 026/0، 017/0 و 052/0 بود). تغییرات معنی‌دار در چرخش‌های بالاتر از 2 درجه و در سمتی که تحت چرخش قرار گرفته بود (سمت چپ) مشاهده شد.نتیجه‌‌گیری: تغییر موقعیت سر (چرخش و انحراف) تا میزان حداکثر 6 درجه حول محور ساجیتال باعث تغییر اندازه در ابعاد افقی می‌شود که از لحاظ بالینی قابل اغماض می‌باشد.کلید واژه‌ها: نگاره پانورامیک، بزرگ‌نمایی، موقعیت، محور ساجیتال
عنوان مقاله [English]
Influence of changing position around the sagittal plane on magnification of panoramic image in different areas of jaws relative to the normal position
چکیده [English]
Introduction: Many factors may cause distortion of panoramic radiographs, of which patient’s head position can be mentioned. The aim of this study was to determine the effect of changing the head position in sagittal plane on magnification in different zones of the jaws and to compare it with the normal position.Materials and methods: In this in vitro descriptive-analytical and cross-sectional study seven human dry mandibles were used. The skulls were marked in different dental areas at specific horizontal and vertical distances by radiopaque markers. Panoramic radiographs were taken from each skull tilted and rotated 1‒2, 2‒4 and 4‒6 degrees to left. Magnification in each area was calculated. Data were analyzed with SPSS 18, using t-test and ICC (α ≤ 0.05).Results: The results suggested that changing the position of head in the sagittal plane resulted in greatest changes in the horizontal dimension. The majority of statistically significant changes were observed in values higher than 4 degrees in the third to sixth left mandibular teeth (p values of 0.044, 0.005, 0.044 and 0.006, respectively). Changes in the second premolar and first molar were observed in lower degrees (higher than 2 degree). During tilting and rotation of skulls, the maximum changes were observed in horizontal plane from maxillary lateral incisors to second molars (with p values of 0.013, 0.026, 0.011, 0.016, 0.007 and 0.012, respectively) and in the mandibular lateral incisors to the first molars (with p values of 0.033, 0.002, 0.026, 0.017 and 0.052, respectively). Significant changes were observed in rotations higher than 2 degrees on the left side.Conclusion: Changing head position (rotation and tilting) to a maximum of 6 degrees around the sagittal plane will cause statistically significant changes in horizontal dimensions, but these changes are clinically negligible. Key words: Magnification, Panoramic radiographs, Position, Sagittal plane
)