اخلاق نشر

خلاصه:

مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان از توصیه‌های کمیته بین‌المللی ویراستاران مجلات پزشکی (ICMJE) برای انجام، گزارش، ویرایش و انتشار کارهای علمی در مجلات پزشکی پیروی می‌کند. بنابراین توصیه می‌کنیم که نویسندگان این توصیه‌ها را قبل از ارسال مقاله خود بخوانند.

سیاست مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان در مورد سوء رفتارهای مشکوک علمی، از جمله اطلاعات ساختگی، جعل و انحراف، بر اساس دستورالعمل‌های انتشار سالم «کمیته اخلاق انتشار (COPE) است. دستورالعمل‌های کامل در وب‌سایت COPE نمایش داده می‌شود: (http://www.publicationethics.org.uk)

ملاحظات اخلاقی باید به شکل زیر در بخش (مواد و روش‌ها) درج گردد:

اعلام تعارض منافع

طبق ICMJE، تعارض منافع زمانی رخ می‌دهد که بین هر یک از شرکت‌کنندگان در فرایند بررسی و انتشار مقاله با هریک از نویسندگان، داوران، ویراستاران یا اعضای هیأت تحریریه مجله، رابطه مالی یا شخصی وجود داشته باشد و ممکن است ایفای نقش برای این افراد توأم با سوگیری یا به صورت مغرضانه باشد.

در ابتدا هرگونه تضاد منافع در هر مقاله باید با ارسال فرم ICMJE که برای (اعلام تعارض منافع) در وب‌سایت «مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان وجود دارد، گزارش شود. سپس ما از روند کار COPE برای کنترل شفاف آن استفاده می‌کنیم.

معیارهای نویسندگی:

  ما به تعریف ICMJE از (نویسنده و مشارکت‌کننده) بر اساس چهار معیار آن پایبند هستیم:

1. مشارکت قابل‌توجه (Substantial contribution) در طراحی مطالعه (Concept & Design) یا جمع‌آوری داده‌ها یا تحلیل و تفسیر آن‌ها
2. نوشتن نسخه اول مقاله یا بازنگری انتقادی آن به صورت قابل‌توجه و تأثیرگذار از نظر علمی
3. تأیید نسخه نهایی منتشر شده مقاله
4. توافقی که طی آن امکان پاسخگویی در مورد تمام جنبه‌های کار و هر گونه سؤال در مورد یکپارچگی و دقت پروژه مشخص شده باشد.

ما از نویسندگان می‌خواهیم که سیاست‌های اخلاقی مجله را درک و قبول کنند:

1. اعلام منافع- اعلام بودجه ای که تحقیق را امکان‌پذیر کرده ضروری است.
2. ثبت کارآزمایی‌های بالینی- آزمایشات بالینی باید در سامانه‌های قابل دسترسی عمومی ثبت شده باشد.
3. احترام به رازداری- در صورت استفاده از بیمار در تحقیق و انتشار لازم است که در مورد ناشناس باقی ماندن آنها اقدام شود.
4. محافظت از افراد مورد بررسی، بیماران و حیوانات آزمایشی.

آیین‌نامه اخلاق نشر و بیان سوء رفتار

بخش الف: انتشار و تألیف

1. کلیه مقالات ارسالی حداقل توسط دو داور متخصص در زمینه آن مقاله تحت فرآیند دقیق بررسی قرار می‌گیرد. همکاران سردبیر و سردبیر مسؤولیت انتخاب بازرسان را بر عهده دارند.

2- عواملی که در بررسی مقالات مورد توجه قرار می‌گیرند شامل مرتبط بودن با موضوع مجله، اصالت، روان بودن و خوانایی، اعتبار روش‌های آماری و درستی زبان نوشتاری آن هستند.

3. تصمیمات احتمالی در این مرحله شامل پذیرش، نیاز به اصلاحات جزئی، تجدید نظر عمده یا رد مقاله است.

4- در صورت توصیه به نویسندگان برای بازنگری و ارسال مجدد مقاله، هیچ تضمینی برای پذیرش مقاله اصلاح شده وجود ندارد.

5- مقالات رد شده مجدداً مورد بررسی قرار نمی‌گیرند.

6- پذیرش مقاله با در نظر گرفتن «الزامات قانونی محدود کننده» در مورد افترا، نقض حقوق چاپ و دزدی ادبی ممکن است محدود شود.

7- هیچ تحقیقی را نمی‌توان بیش از یک بار چاپ کرد: چه در همان مجله و چه در مجله دیگر.

 

بخش ب: مسؤولیت‌های نویسندگان

1. نویسندگان باید تأیید کنند که مقاله‌شان کار اصیل خود آنهاست.

2- نویسندگان باید تأیید کنند که مقاله‌شان قبلاً در جاهای دیگر منتشر نشده یا حتی برای بررسی به مجله دیگری ارسال نشده است.

3- نویسندگان باید در روند بررسی مقاله شرکت کرده و از نظرات داوران پیروی کنند.

4- نویسندگان موظف به حذف یا اصلاح اشتباهات مقاله‌شان هستند.

5- همه نویسندگان ذکر شده در مقاله باید به طور قابل توجهی در تحقیق کمک کرده باشند. میزان مشارکت آنها نیز باید در بخش «مشارکت نویسندگان» مقاله تعریف شود.

6. نویسندگان باید بیان کنند که تمام داده‌های موجود در مقاله واقعی و معتبر هستند.
7. نویسندگان باید هرگونه تضاد منافع را به سردبیران اطلاع دهند.

8- نویسندگان باید کلیه منابع مالی را که در خلق اثر خود استفاده کرده اند اعلام کنند.

9. نویسندگان باید هرگونه خطایی را که در مقاله منتشر شده خود پیدا می‌کنند به سردبیران گزارش دهند.
10. نویسندگان باید اظهار کنند که رضایت آگاهانه از همه شرکت کنندگان بزرگسال انسانی و از والدین یا سرپرستان قانونی افراد زیر سن قانونی گرفته شده است. نام هیأت بررسی کننده نهادی که پروژه آنها را در ابتدا تأیید کرده است درج کنید.
11. به نویسندگان توصیه می‌شود که برای گزارش مطالعات حیوانات از راهنمای تحقیقات حیوانی: اصول گزارش پژوهش‌های بالینی (ARRIVE) پیروی کنند.

بخش ج: مسؤولیت‌های داوران و بررسی کنندگان مقالات

1. بازرسان باید تمام اطلاعات مربوط به مقالات را محرمانه نگه دارند و با آنها به عنوان اطلاعات محرمانه رفتار کنند.
2. بررسی‌ها باید عینی و بدون غرض ورزی‌های شخصی با نویسنده انجام شود. هیچ شناخت شخصی درباره نویسنده (نویسندگان) نباید بر نظرات و تصمیم آنها تأثیر بگذارد.
3. داوران باید دیدگاه‌های خود را به روشنی با استدلال‌های منطقی در 500 تا 1000 کلمه بیان کنند.

4- داوران می‌توانند مقالات منتشر شده مرتبط با مقاله مورد داوری را که توسط نویسندگان ذکر نشده است، معرفی و اعلام کنند.

5- داوران همچنین باید هرگونه تشابه یا همپوشانی قابل توجه بین مقاله مورد بررسی و هر مقاله منتشرشده دیگری را که از آنها اطلاعات شخصی دارند، به سردبیر اعلام کنند.

6. داوران نباید مقالاتی را که در آن منازعات ناشی از روابط رقابتی، مشارکتی یا روابط دیگر یا ارتباط با هر یک از نویسندگان، شرکت‌ها یا مؤسسات مرتبط با مقالات دارند، داوری کنند.

بخش د: مسؤولیت‌های هیأت تحریریه

1. سردبیران (معاون سردبیر یا سردبیر) مسؤولیت و اختیار کامل در رد / پذیرش مقاله را دارند.
2. سردبیران مسؤول مطالب و کیفیت کلی انتشار هستند.
3. سردبیران هنگام تلاش برای بهبود کیفیت مقاله، باید همیشه درخواست‌ها و نیازهای نویسندگان و خوانندگان را در نظر بگیرند.

4- سردبیران باید کیفیت و یکپارچگی مقالات علمی را تضمین کنند.

5- سردبیران باید در صورت لزوم برای هر مقاله صفحات توضیحی منتشر کنند یا در صورت لزوم اصلاحاتی را انجام دهند.

6. سردبیران باید تصویر روشنی از منابع مالی یک تحقیق داشته باشند.
7. سردبیران باید تصمیمات خود را فقط بر اساس اهمیت، اصالت، شفافیت و ارتباط مقاله با دامنه انتشار اتخاذ کنند.

8- سردبیران نباید بدون دلیل منطقی تصمیمات خود را عوض کنند و یا تصمیمات سردبیران قبلی را بدون دلیل قابل قبولی لغو کنند.

9. سردبیران باید ناشناس بودن داوران را حفظ کنند
10. سردبیران باید اطمینان حاصل کنند که تمام مطالب تحقیقاتی که منتشر می‌کنند مطابق با رهنمودهای اخلاقی پذیرفته شده بین‌المللی است.
11. سردبیران فقط باید مقاله‌ای را قبول کنند که کاملاً به درستی و صحت آن مطمئن باشد.
12. سردبیران باید در صورت مشکوک بودن به رفتار ناشایست نویسندگان در ارائه مقاله‌ای، چه مقاله‌ای منتشر شده و چه منتشر نشده باشد، اقدام کنند و تمام تلاش معقولانه را برای برای حل این مشکل انجام دهند.
13. سردبیران نباید مقالات را بر اساس سوء ظن رد کنند. آنها باید برای اثبات رفتار نادرست نویسندگان دلیل موجهی داشته باشند.
14. سردبیران نباید هیچگونه تضاد منافع بین کارکنان، نویسندگان، بازرسان و اعضای هیأت مدیره را مجاز بدانند.

15- سردبیران پس از اعلام تصمیم (خصوصاً پس از رد یا قبول) نباید تصمیم خود را تغییر دهند مگر اینکه برای آن دلیل جدی داشته باشند.

بخش ه: مسائل مربوط به اخلاق نشر

1. کلیه اعضای تحریریه، داوران و نویسندگان باید قوانینی را که توسط ICMJE تعریف شده است تأیید و از آنها پیروی کنند.
2. نویسنده مسؤول صاحب اصلی مقاله است، بنابراین او می‌تواند مقاله را در صورت ناقص بودن مقاله (قبل از ورود به روند بررسی یا درخواست تجدید نظر) پس بگیرد.

3- نویسندگان پس از پذیرش مقاله، نمی‌توانند بدون داشتن دلیل جدی، درخواست انجام تغییرات اساسی در مقاله کنند.

4- همه اعضای تحریریه و نویسندگان باید تلاش کنند تا هر تصحیح لازم در مورد مقاله را صادقانه و کامل منتشر کنند.

برای مطالعات انسانی باید موارد زیر درج شود:

«تمام مراحل انجام شده مطابق با دستورالعمل‌های اخلاقی کمیته مسؤول آزمایش‌های انسانی (مؤسسات و ملی) و با اعلامیه هلسینکی 1975 (که در سال 2000 اصلاح شد) مطابق است.» همچنین، اضافه شود که «رضایت آگاهانه از همه بیماران برای مشارکت در مطالعه به دست آمده است». اگر شکی در مورد انجام تحقیق مطابق اعلامیه هلسینکی وجود دارد، نویسندگان باید علت استفاده از روش خود را توضیح دهند و نشان دهند که سازمان بازبینی مؤسسه مربوط به نویسنده، به صراحت جنبه‌های مشکوک مطالعه را تأیید کرده است. در صورتی که اطلاعات شناسایی در مورد بیماران در مقاله ذکر شده باشد، جمله بعدی نیز باید اضافه شود:

«رضایت آگاهانه از تمام بیمارانی که اطلاعات شناسایی آنها در این مقاله گنجانده شده است، گرفته شده است.»

برای مطالعات روی حیوانات، جمله زیر باید اضافه شود:

«از همه دستورالعمل‌های سازمان یافته و ملی برای مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی پیروی شد.»

برای مقالاتی توسط یکی از نویسندگان انجام شده باشد و شامل مطالعاتی با موضوعات انسان یا حیوانی نباشد، افزودن جمله زیر را توصیه می‌کنیم تا اطمینان حاصل شود که خوانندگان آگاه هستند که مشکل اخلاقی خاصی در موضوعات انسان یا حیوان وجود ندارد:

«این مقاله هیچ گونه مطالعاتی را در مورد موضوعات انسان یا حیوان انجام نمی‌دهد که توسط هر یک از نویسندگان انجام شده باشد.»