نوع مقاله : Original Articles

چکیده

مقدمه: زائده‌ی uncinate، لندمارک کلیدی است که در آغاز جراحی اندوسکوپیک سینوس خارج می‌شود و همچنین نقش مهمی در تهویه‌ی مئاتوس میانی و سینوس‌ها دارد. هدف از این مطالعه، مشاهده و طبقه‌بندی تنوعات آناتومیکی زائده‌ی uncinate با استفاده از تصاویر بازسازی شده‌ی مولتی پلنار توموگرافی کامپیوتری با اشعه‌ی مخروطی CBCT (Cone beam computed tomography) می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی، تصاویر توموگرافی کامپیوتری با اشعه‌ی ایکس مخروطی از ناحیه‌ی پارانازال 120 بیمار (63 نفر مرد و 57 نفر زن با سن بالاتر از 18 سال) بررسی شدند. اتصال فوقانی زائده‌ی uncinate مشاهده و بر اساس طبقه‌بندی لندزبرگ و فریدمن دسته‌بندی صورت گرفت. میزان نوماتیزاسیون و انحراف به سمت کف اوربیت زائده‌ی uncinate نیز بررسی گردید. نتایج با استفاده از آزمون Chi-Square و محاسبه‌ی ضریب کاپا ارزیابی شد (α = 0/05).
یافته‌ها: اتصال آن یا نوع blunt از بالاترین شیوع یعنی 40/4 درصد برخوردار بود. بعد از آن به ترتیب اتصال به سلول اگرنازی (type 2) با 33/3 درصد و اتصال به لامینا پاپیراسه (type 1) با 12/5 درصد شیوع داشتند. اتصال زائده‌ی uncinate به شاخک میانی (type 6) 4/5درصد و اتصال به قاعده‌ی  جمجمه (type 5) 4/1 درصد شیوع داشت. دو شاخه شدن زائده‌ی uncinate و اتصال همزمان آن به لامینا پاپیراسه و محل اتصال شاخک میانی و صفحه‌ی غربالی (type3)، 2/9 درصد شیوع داشت و اتصال به محل اتصال شاخک میانی و صفحه‌ی غربالی (type 4) از کمترین شیوع یعنی 1/6 درصد برخوردار بود. اتصال به ریم تحتانی اوربیت نیز، 2/9 درصد شیوع داشت. میزان هوادار شدن زائده‌ی uncinate نیز 7 درصد به دست آمد. در 3 درصد از موارد نیز سینوس ماگزیلاری atelectasis و هیپوپلاستیک مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: ارزیابی تنوعات اناتومیک زائده‌ی uncinate و میزان هوادار شدن آن پیش از عمل جراحی، در جلوگیری از صدمه به ساختار اطراف در حین جراحی نقش بسیار مهمی دارد. 
کلید واژه‌ها: زائده‌ی آنسینیت، سی‌تی‌اسکن با اشعه‌ی مخروطی، سینوس ماگزیلاری atelectasis. 

عنوان مقاله [English]

Variations of the Uncinate Process Morphology Using Cone Beam Computed Tomography

چکیده [English]

Introduction: The uncinate process is a key landmark, which is removed at the beginning of endoscopic sinus surgery. In addition, it has a great role in the ventilation of the middle meatus and sinuses. The aim of this study was to visualize and classify anatomic variations of the uncinate process using multiplanar reconstructed CBCT images.
Materials & Methods:  In this cross-sectional/descriptive study, the CBCT images of paranasal areas of 120 patients (63 males and 57 females) >18 years of age were analyzed. The superior attachment of the uncinate process was observed and classified according to Landsberg and Friedman classification. Pneumatization of the uncinate process and its deviation toward the orbit’s floor were also noted. Data were analyzed with chi-squared test and kappa coefficient (α = 0.05).
Results: No-attachment (blunt) type exhibited the highest prevalence rate (40.4%), followed by attachment to agger nasi cell (Type 2, 33.3%), to lamina papyracea (Type 1, 12.5%), to the middle concha (Type 6, 4.5%), and to the skull base (Type 5, 4.1%). Bifurcation of the uncinate process and concomitant attachment to lamina papyracea and the junction of the middle concha and the cribriform plate (Type 3) exhibited a prevalence rate of 2.9%. Attachment to the junction of the middle concha and cribriform plate (Type 4) were seen in 1.6% of cases. Attachment to the lower rim of the orbit was seen in 2.9% of the cases. The uncinate process pneumatization was seen in 7% of the cases; 3% of the cases exhibited atelectatic and hypoplastic maxillary sinuses.
Conclusion: Evaluation of anatomical variations of the uncinate process and its pneumatization before surgery is essential to prevent damage to the surrounding structures during surgery.
Key words: CBCT, Maxillary Sinus atelectasis, Uncinate process.