مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان

ارزیابی انواع خطاهای تشخیصی و درمانی در بیماران دارای شکایات بدون منشأ فیزیکی مراجعه‌کننده به کلینیک دانشکده‌ی دندان‌پزشکی مشهد

نوع مقاله : مقاله‌های پژوهشی

چکیده

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه، تعیین فراوانی انواع خطاهای درمانی در بیماران دارای شکایات بدون منشأ فیزیکی (بدون توضیح فیزیکی قانع‌کننده) مراجعه‌کننده به کلینیک دردهای دهان، فک و صورت دانشکده‌ی دندان‌پزشکی مشهد از سال 1392 تا 1396 بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه، توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود. پرونده‌‌های بیماران مراجعه‌کننده به کلینیک درد دهان، فک و صورت از سال 1392 تا 1396 بررسی شدند. برای بیماران، چک‌لیستی شامل انواع شکایات بیماران، درمان‌های انجام ‌شده، روش‌های تشخیصی و الگوی ارجاع تکمیل شد. این بیماران توسط متخصصین بیماری‌های دهان معاینه شده بودند و شکایات آنها که توضیح فیزیکی قانع‌کننده‌ای نداشت بر مبنای گرفتن شرح حال، معاینه‌ی بالینی و آزمایشات پاراکلینیکی بررسی و بر این اساس، نوع اختلال حسی تعیین گردیده بود. سپس اختلال روان‌پزشکی آنها توسط روان‌پزشک مورد بررسی قرار گرفته بود. فراوانی انواع خطاهای درمانی، نوع اختلال روان‌پزشکی و اختلال حسی، تعیین و ارتباط آنها با یکدیگر از لحاظ آماری بررسی گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 11/5 با سطح معنی‌داری 0/05 تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها به کمک جداول فراوانی، نمودار، شاخص‌های میانگین و انحراف معیار با استفاده از آمار توصیفی انجام شد. همچنین جهت مقایسه‌ی بین زیر گروه‌‌ها از آزمون‌های 2χ، آنوا، تی‌تست و در صورت عدم وجود شرایط لازم از آزمون‌های ناپارامتری من‌ویتنی و کروسکال‌والیس استفاده شد.
یافته‌ها: بیبیش‌ترین فراوانی شکایات در زمان مراجعه، مربوط به درد صورت، فک و یا گردن (74/8 درصد) و کم‌ترین فراوانی شکایات، احساس درد گنگ در کل دهان بود. دارودرمانی (49 درصد) و پس از آن کشیدن دندان (14 درصد)، شایع‌ترین خطاهای درمانی انجام شده بودند. بیش‌ترین خطا در روش‌های تشخیصی تجویز شده، رادیوگرافی (65/2 درصد) و پس از آن سی‌تی‌اسکن (24/1 درصد) و کم‌ترین خطا مربوط به سونوگرافی (2/3 درصد) گزارش شد.
نتیجه‌گیری:  بر اساس این مطالعه، چنانچه بیماری با شکایت بدون توضیح فیزیکی به کلینیک دندان‌پزشکی مراجعه کند، احتمال بروز خطای تشخیصی و درمانی زیاد است. بنابراین توصیه می‌شود برنامه‌های آموزشی اختصاصی برای دندان‌پزشکان جهت شناسایی شکایات با منشأ ذهنی و تشخیص صحیح آنها و یا ارجاع صحیح این بیماران وجود داشته باشد.
کلید واژه‌ها:  خطاهای پزشکی، اختلالات روانی، اختلالات حسی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Medical and Diagnostic Errors in Patients with Compliant without Physical Explanations Referred to Oral Medicine Department of Mashhad Dental Faculty in 2013-2017

چکیده [English]

Introduction: The aim of this study was to evaluate the frequency of different types of medical errors in patients having complaints with no physical explanation, referred to Mashhad Dental Faculty Orofacial Pain Clinic.
Methods and Methods: In this cross-sectional/descriptive-analytical study, records of patients referred to the Orofacial Pain Clinic of Mashhad Dental School from 2013 to 2017 were evaluated. A checklist consisting of the following was completed: type of complaint at the visit, method of treatment, diagnostic methods and referral pattern. All the patients had been examined by oral medicine specialists. Their complaints that could not be physically explained based on the history, clinical examinations and paraclinical tests had been evaluated, and the type of sensory disorder had been determined. Furthermore, all the patients had been interviewed by a psychiatrist to determine any psychiatric disorder. The frequency of different types of medical errors, diagnostic methods, psychiatric disorder and sensory impairment were determined and the possible connection was statistically analyzed. Data were analyzed with SPSS (α = 0.05), using frequency tables, graphs and means and standard deviations. ANOVA, t-test and chi-squared test were used to compare the subgroups. In addition, if necessary, non-parametric tests of Mann-Whitney and Kruskal-Wallis were used.
Results: The highest frequency of complaints at the time of visit was facial, mandibular or neck pain (74.8%), and the lowest frequency was the complaint about a dull pain in the whole mouth. The most common treatment error was medication errors (49%), followed by tooth extraction. The most common error in diagnostic methods was radiography (65.2%), followed by CT scan (24.1%), and the lowest error occurred in sonography (2.3%).
Conclusion: Based on the findings of this study, when a patient with a complaint without any physical explanation is referred to the dental clinic, there is a high probability of diagnostic and therapeutic medical errors. Therefore, it is recommended that specific training programs be organized for dentists to identify complaints with a mental origin and their proper diagnosis or to consider referral of these patients.
Key words: Medical errors, Mental disorders, Sensation disorders

1. Stavroudis TA, Shore AD, Morlock L, Hicks RW, Bundy D, Miller MR. NICU medication errors: identifying a risk profile for medication errors in the neonatal intensive care unit. J Perinatol 2010; 30(7): 459-68.
2. Nagelberg R. Medical errors in dentistry. RDH 2015; 35:79-85.
3. Javadzadeh Bolouri A, Zarei MR. Oral and maxillofacial pain. In: Oral and maxillofacial medicine. 1st ed. Tehran, Iran: Ministary of Health and Treatment; 2015. [In Persian].
4. de Laat A, Stappaerts K, Papy S. Counseling and physical therapy as treatment for myofascial pain of the masticatory system. J Orofac Pain 2003; 17(1): 42-9.
5. de Rossi SS. Orofacial pain: a primer. Dent Clin North Am 2013; 57(3): 383-92.
6. Glick M. Burket's oral medicine. 12th ed. Shelton, CT: PMPH-USA; 2015.
7. Burket LW, Greenberg MS, Glick M. Burket's oral medicine: diagnosis & treatment. Shelton, CT: PMPH-USA; 2003.
8. Dhimole A, Bhasin N, Pandya D, Dwivedi N, Nagarajappa AK. Psychosomatic disorders affecting the mouth: a critical review. Br J Med Med Res 2016; 14(5): 1-9.
9. Ghurye S, McMillan R. Orofacial pain - an update on diagnosis and management. Br Dent J 2017; 223(9): 639-47.
10. Zakrzewska JM. Multi-dimensionality of chronic pain of the oral cavity and face. J Headache Pain 2013; 14: 37.
11. Nosratzehi T. The frequency of psychological disorder patients with complaints of mental and organic origin, reffered to mashhad dentistry faculty. [Thesis]. Mashhad, Iran: School of Dentistry, Mashhad University of Medical Sciences; 2010. [In Persian].
12. Mohtasham N. Accuracy rate of clinical diagnosis of oral exophytic lesions in comparing with final diagnosis. [Thesis]. Mashhad, Iran: School of Dentistry, Mashhad University of Medical Sciences; 2004. [In Persian].
13. Lopez-Jornet P, Camacho-Alonso F, Martinez-Beneyto Y, Seoane-Leston J. Influence of years of professional experience in relation to the diagnostic skill of general dental practitioners (GDPs) in identifying oral cancer and precancerous lesions. Int Dent J 2008; 58(3): 127-33.
14. Galgano C, Samson J, Küffer R, Lombardi T. Focal cemento‐osseous dysplasia involving a mandibular lateral incisor. Int Endod J 2003; 36(12): 907-11.
15. Yoon JH, Chun YC, Park SY, Yook JI, Yang WI, Lee SJ, et al. Malignant lymphoma of the maxillary sinus manifesting as a persistent toothache. J Endod 2001; 27(12): 800-2.
16. Pakfetrat A, Hoseinpour Jajarm H, Basirat M, Javadzadeh Bolouri A, Delavarian Z, Shakeri MT. Evaluation of the diagnostic accuracy of oral and maxillofacial lesions in referred patients to oral medicine department of Mashhad Dental School and the educational implications. Future Med Educ J 2015; 5(1): 52-7.
17. Skandari A. Evaluation of the causes for delay in diagnosis and treatment of head and neck cancers. [Thesis]. Mashhad, Iran: School of Dentistry, Mashhad University of Medical Sciences; 2013. [In Persian].
18. Salmani N, Hasanvand S. Evaluation of the frequency and type of medication prescribing errors in the NICU of hospitals in Yazd. Hayat 2016; 21(4): 53-64. [In Persian].
19. Yousefi MS, Abed Saeedi Z, Maleki M, Sarbakhsh P. Frequency and causes of medication errors of nurses in different shift works in educational hospitals affiliated to Shahid Beheshti University of Medical Sciences. J Shahid Beheshti Sch Nurs Midwifery 2014; 24(86): 27-34. [In Persian].
20. Baad-Hansen L, Pigg M, Ivanovic SE, Faris H, List T, Drangsholt M, et al. Intraoral somatosensory abnormalities in patients with atypical odontalgia--a controlled multicenter quantitative sensory testing study. Pain 2013; 154(8): 1287-94.
مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان
دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اسفند 1397
صفحه 92-103