مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان

بررسی میزان دوز جذبی پوست میان تنه قدام و خلف بدن هنگام انجام رادیو گرافی پانورامیک

نوع مقاله : مقاله‌های پژوهشی

چکیده

مقدمه: امروزه استفاده از رادیوگرافی پانورامیک در دندان‌پزشکی، با توجه به قیمت مناسب و دوز اشعه‌ی نسبتاً کم وارد شده به بیمار در مقایسه با اطلاعات دریافتی، جایگاه بالایی در بین دندان‌پزشکان دارد. دندان‌پزشک همچنین موظف است در طی مراحل تشخیص و درمان، خود و بیمار را از خطرات احتمالی که یکی از آنها خطرات اشعه‌ی یونیزان هنگام انجام رادیوگرافی است، مصون بدارد. لذا بر آن شدیم که با انجام این پژوهش، راهنمایی برای دندان‌پزشکان و تکنسین‌ها برای محافظت جامع‌تر بیماران ارائه دهیم.
مواد و روش‌ها: در این مطالعـه‌ی توصیفـی – تحلیلـی به صـورت مقطعی و کاربـردی، تعـداد 4 عدد TLD (Thermoluminescent dosimeter) که کالیبراسیون و صفر کردن روی آنها انجام شده بود در موقعیت مناسب، داخل نگهدارنده قرار داده شدند و در سطح روپوش سربی در قدام و خلف نصب گردید و یک عدد TLD هم به صورت کنترل در محیط قرار داده شد، سپس 100 نفر بیمار بزرگ‌سال کاندید انجام رادیوگرافی پانورامیک، با پوشیدن این روپوش‌ها به صورت متداول، تحت انجام رادیوگرافی پانورامیک قرار گرفتند و تصویربرداری انجام شد. سپس TLDها برای خوانش فرستاده شدند و نتایج با آزمون‌های آماری  تی، ANOVA، Post Hoc و تی زوجی بررسی و سطح معنی‌داری، 0/01 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: TLDهایی که 100 بار تحت اکسپوز اشعه قرار گرفته بودند، پس از خوانش، دوز دریافتی را برحسب میلی‌سیورت نشان دادند: دوز جذبی پوست در ناحیه‌ی خلفی و بالا، 0/31 و بیش‌ترین مقدار و سپس به ترتیب، دوز جذبی خلفی پایین، 0/28، دوز جذبی قدامی پایین، 0/22، دوز جذبی قدامی بالا 0/19 و TLD کنترل که در محیط خارج از اتاق قرار داشت، دوز بسیار پایین و غیر قابل اندازه‌گیری را گزارش کردند.
نتیجه‌گیری: در این پژوهش، دوز جذبی پوست در ناحیه‌ی میان تنه‌ی قدام و خلف بیمار، تفکیک شده است و به طور معنی‌داری، دوز جذبی پوست در ناحیه‌ی خلفی بیمار، بیشتر از ناحیه‌ی قدامی به دست آمد. پس بنابراین بهتر است روپوش یک‌طرفه را از پشت به صورت کت به بیمار بپوشانیم.
کلید واژه‌ها: رادیوگرافی، پانورامیک، دوزیمتری، فیلم، فیلم بج دوزیمتری. 

عنوان مقاله [English]

Skin Radiation Dose of the Anterior and Posterior Mid-Body during Panoramic Radiography

چکیده [English]

Introduction: Currently, panoramic radiography is very popular with dentists due to its proper cost and low radiation dose in terms of the data it provides. During the diagnosis and treatment process, a dentist should keep himself and the patient safe from the dangerous effects of ionizing radiation during radiography. Therefore, this study was undertaken to present a guideline for dentists and technicians for better patient protection.
Materials & Methods: In this cross-sectional, descriptive/analytical study, 4 calibrated TLDs were placed in appropriate positions within a holder and placed on the surface of a lead apron on the anterior and posterior aspects. One TLD was also placed in the environment as a control. One hundred patients, candidates for taking panoramic radiographs, wore the lead apron and underwent conventional panoramic radiography. Then the TLDs were sent for processing and the results were analyzed with repeated-measurements ANOVA, post hoc least significant difference, one-sample t-test and paired-samples t-test (α = 0.01).
Results: TLDs that had undergone radiographic exposure 100 times showed the absorbed dose in millisievert unit. Skin dose on the postero-superior region (0.31) was the highest amount measured, followed by the absorption dose on the postero-inferior region (0.28), antero-inferior region (0.22), antero-superior region (0.19); the control TLD which was placed outside the room showed insignificant absorption dose.
Conclusion: In this study, the patients’ radiation doses were separately reported for the anterior and posterior mid-body regions. The skin absorbed dose in the posterior mid-body region was higher in comparison with the anterior region. Therefore, it is advisable for the patients to wear the lead apron like a coat on the posterior region.
Key words: Dosimetry, Film, Film badge dosimetry, Panoramic, Radiography. 

1. Kassebaum DK, Stoller NE, McDavid WD, Goshorn B, Ahrens CR. Absorbed dose determination for tomographic implant site assessment techniques. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1992; 73(4): 502-9.
2. Iannucci J, Howerton LJ. Dental radiography; principles and techniques. Philadelphia, PA: W.B. Saunders; 2007.
3. Turner DC, Kloos DK, Morton R. Radiation safety characteristics of the NOMAD™ portable x-ray system [Online]. [cited 2005]. Available from: URL: http://www.ashteldental.com/site/files/nomad_radiation_report.pdf.
4. Molander B, Ahlqwist M, Gröndahl HG. Image quality in panoramic radiography. Dentomaxillofac Radiol 1995; 24(1): 17-22.
5. Hintze H, Wenzel A. Oral radiographic screening in Danish children. Scand J Dent Res 1990; 98(1): 47-52.
6. Granlund C, Thilander-Klang A, Ylhan B, Lofthag-Hansen S, Ekestubbe A. Absorbed organ and effective doses from digital intra-oral and panoramic radiography applying the ICRP 103 recommendations for effective dose estimations. Br J Radiol 2016; 89(1066): 20151052.
7. Awad EA, Al-Dharrab A. Panoramic radiographic examination: a survey of 271 edentulous patients. Int J Prosthodont 2011; 24(1): 55-7.
8. White SC, Pharoah M. Principles of radiographic interpretation. St Louis: Mosby Elsevier; 2009. p. 256-69.
9. Danforth RA, Clark DE. Effective dose from radiation absorbed during a panoramic examination with a new generation machine. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2000; 89(2): 236-43.
10. Skundberg PA. Principles of radiography for technologists. Radiology 1991; 180(3): 754.
11. Bahreyni Toossi MT, Akbari F, Bayani Roodi S. Radiation exposure to critical organs in panoramic dental examination. Acta Med Iran 2012; 50(12): 809-13.
12. Akhlaghi N, Hekmatian E. Comparison of skin absorbed radiation dose in thyroid gland area during panoramic radiography and spiral tomography techniques. J Isfahan Den Sch 2011; 7(3): 272-9.
[In Persian].
13. Talaeipour A, Abbasi Vardough M, Sakhdari S, Valaei N, Jafari zadeh M. Comparison of absorbed dose in target organs using conventional and digital panoramic radiography. J Res Dent Sci 2013; 10 (2): 83-89. [In Persian].
14. Rottke D, Grossekettler L, Sawada K, Poxleitner P, Schulze D. Influence of lead apron shielding on absorbed doses from panoramic radiography. Dentomaxillofac Radiol 2013; 42(10): 20130302.
15. Schulze RKW, Cremers C, Karle H, de las Heras Gala H. Skin entrance dose with and without lead apron in digital panoramic radiography for selected sensitive body regions. Clin Oral Investig 2017; 21(4): 1327-33.
16. Langland OE, Langlais RP, Preece JW. Principles of dental imaging. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2002.
مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان
دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 4
آذر 1398
صفحه 341-347