مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان

بررسی میزان شیوع ریشه و کانال سوم در دندان‌های پرمولر فک بالا توسط توموگرافی کامپیوتری با اشعه‌ی مخروطی (CBCT) در شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله‌های پژوهشی

چکیده

مقدمه: استفاده از CBCT (Cone beam computed tomography) برای تعیین مورفولوژی ریشه، میزان شکست درمان و اثرات جانبی آن، از جمله خطاها و پرفوراسیون‌‌ها را به حداقل می‌رساند. هدف از مطالعه‌ی حاضر، تعیین میزان شیوع ریشه و کانال سوم در دندان‌های پرمولر فک بالا توسط توموگرافی کامپیوتری با اشعه‌ی مخروطی CBCT بود.
مواد و روش‌ها: ااین مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی، بر روی 120 اسکن CBCT فک بالا از بیماران مراجعه‌کننده به بخش رادیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان انجام گرفت. مشخصات دموگرافیک بیماران (سن، جنس، سمت دندانی)، تعداد ریشه‌‌ها و کانال، مورد بررسی قرار گرفته و ثبت شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 22 و از آزمون‌های آماری ویلکاکسون و من‌ویتنی استفاده و سطح معنی‌داری 0/05 > p value در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: در دندان‌های پرمولر اول ماگزیلا: 31/7 درصد، تک ریشه، 67/1 درصد، دو ریشه و 1/3 درصد، سه ریشه بودند. در دندان‌های پرمولر اول ماگزیلا: 2/9 درصد، تک کاناله، 95/4 درصد، دو کاناله و 1/7 درصد، سه کاناله بودند. در دندان‌های پرمولر دوم ماگزیلا، 94/2 درصد دارای یک ریشه، 5/8 درصد دارای دو ریشه بوده‌اند. در دندان‌های پرمولر دوم ماگزیلا: 74/6 درصد، تک کاناله، 25 درصد، دو کاناله و 0/4 درصد، سه کاناله بودند. تفاوت معنی‌داری بین تعداد کانال و ریشه در دندان‌های پرمولر اول و دوم ماگزیلا بین دو سمت چپ و راست مشاهده نشد (0/05 < p value). تفاوت معنی‌داری بین تعداد کانال و ریشه در دندان‌های پرمولر اول دو سمت چپ و راست بین زنان و مردان مشاهده نشد (0/05 < p value). تعداد ریشه و کانال دندان‌های پرمولر دوم ماگزیلا در هر دو سمت چپ و راست در مردان، بطور معنی‌داری بیشتر از زنان بود (0/05 > p value).
نتیجه‌گیری: فرم سه ریشه و سه کانال در دندان‌های پرمولر اول و دوم ماگزیلا، بسیار نادر می‌باشد، اما برای هر دندان‌پزشک ضروری است تا از امکان وجود ریشه و کانال اضافه در پرمولر اول و دوم ماگزیلا آگاه باشد.
کلید واژه‌ها: توموگرافی کامپیوتری با اشعه‌ی مخروطی، ریشه‌ی دندان، ماگزیلا، مورفولوژی.

عنوان مقاله [English]

Assessment of the Prevalence of Third Roots and Canals in Maxillary Premolars by Cone-Beam Computed Tomography (CBCT) in Isfahan

چکیده [English]

Introduction: Use of the CBCT technique to determine root morphology minimizes the rate of treatment failure and adverse effects, such as gouging and perforations. The aim of this study was to evaluate the prevalence of third roots and canals in maxillary premolars using the CBCT technique.
Materials & Methods:: This descriptive/analytical study was performed on 120 CBCT images of patients referring to the Radiology Department of Azad University of Isfahan. Demographic characteristics of patients (age, sex and jaw side) and the number of roots and canals were studied and recorded. Data were analyzed with Wilcoxon and Mann-Whitney U tests using SPSS 20 (α = 0.05).
Results: In maxillary first premolar teeth, 31.7% of the teeth were single-rooted, 67.1% were two-rooted and 3.1% were three-rooted. In the second maxillary premolars, 94.2% had one root and 5.8% had two roots. In the first maxillary premolar teeth, 9.2% had one root canal, 95.2% had two root canals and 1.7% had three root canals. In the second maxillary premolar teeth, 74.6% had one root canal, 25% had two root canals and 0.4% had three root canals. There were no significant differences between the number of root canals and roots in maxillary first and second premolar teeth between the left and right sides (p value > 0.05). There were no significant differences between the number of root canals and roots in the first and second premolar teeth between the left and right sides and between the male and female subjects (p value > 0.05). The number of roots and canals of maxillary second premolar teeth on both the left and right sides was significantly higher in men than in women (p value < 0.05).
Conclusion: Three roots and three canals are very rare in the maxillary first and second premolars. However, it is necessary for each dentist to be aware of the possibility of excess roots and root canals in maxillary first and second premolars.
Key words: Cone-beam computed tomography, Maxilla, Morphology, Tooth root. 

1. Vertucci FJ. Root canal morphology of mandibular premolars. J Am Dent Assoc 1978; 97(1): 47-50.
2. Ok E, Altunsoy M, Nur BG, Aglarci OS, Çolak M, Güngör E. A cone-beam computed tomography study of root canal morphology of maxillary and mandibular premolars in a Turkish population. Acta Odontol Scand 2014; 72(8): 701-6.
3. Celikten B, Orhan K, Aksoy U, Tufenkci P, Kalender A, Basmaci F, et al. Cone-beam CT evaluation of root canal morphology of maxillary and mandibular premolars in a Turkish Cypriot population. BDJ Open 2016; 2: 15006.
4. Gupta S, Sinha DJ, Gowhar O, Tyagi SP, Singh NN, Gupta S. Root and canal morphology of maxillary first premolar teeth in north Indian population using clearing technique: An in vitro study. J Conserv Dent 2015; 18(3): 232-6.
5. Cleghorn BM, Christie WH, Dong CC. The root and root canal morphology of the human mandibular first premolar: a literature review. J Endod 2007; 33(5): 509-16.
6. Zhang D, Chen J, Lan G, Li M, An J, Wen X, et al. The root canal morphology in mandibular first premolars: a comparative evaluation of cone-beam computed tomography and micro-computed tomography. Clin Oral Investig 2017; 21(4): 1007-12.
7. Rouhani A, Bagherpour A, Akbari M, Azizi M, Nejat A, Naghavi N. Cone-beam computed tomography evaluation of maxillary first and second molars in Iranian population: A morphological study. Iran Endod J 2014; 9(3): 190-4.
8. Rahimi S, Mokhtari H, Ranjkesh B, Johari M, Frough Reyhani M, Shahi S, et al. Prevalence of extra roots in permanent mandibular first molars in Iranian population: A CBCT analysis. Iran Endod J 2017; 12(1): 70-3.
9. Partovi M, Mozzafari S. Root canal morphology of human maxillary second premolar. J Babol Univ Med Sci 2005; 7(1): 34-6. [In Persian].
10. Lipski M, Wozniak K, Lagocka R, Tomasik M. Root and canal morphology of the first human maxillary premolar. Durham Anthropol J 2005; 12: 2-3.
11. Mirzaie M, Tork Zaban P, Mohammadi V. Cone-beam computed tomography study of root canals in a Hamadani Population in Iran. Avicenna J Dent Res 2012; 4(2): 93-9.
12. Bürklein S, Heck R, Schäfer E. Evaluation of the root canal anatomy of maxillary and mandibular premolars in a selected german population using cone-beam computed tomographic data. J Endod 2017; 43(9): 1448-52.
13. Abella F, Teixido LM, Patel S, Sosa F, Duran-Sindreu F, Roig M. Cone-beam computed tomography analysis of the root canal morphology of maxillary first and second premolars in a Spanish population. J Endod 2015; 41(8): 1241-7.
14. Bulut DG, Kose E, Ozcan G, Sekerci AE, Canger EM, Sisman Y. Evaluation of root morphology and root canal configuration of premolars in the Turkish individuals using cone beam computed tomography. Eur J Dent 2015; 9(4): 551-7.
15. Atieh MA. Root and canal morphology of maxillary first premolars in a Saudi population. J Contemp Dent Pract 2008; 9(1): 46-53.
16. Tian YY, Guo B, Zhang R, Yu X, Wang H, Hu T, et al. Root and canal morphology of maxillary first premolars in a Chinese subpopulation evaluated using cone-beam computed tomography. Int Endod J 2012; 45(11): 996-1003.
17. Bellizzi R, Hartwell G. Radiographic evaluation of root canal anatomy of in vivo endodontically treated maxillary premolars. J Endod 1985; 11(1): 37-9.
18. Calişkan MK, Pehlivan Y, Sepetçioğlu F, Türkün M, Tuncer SS. Root canal morphology of human permanent teeth in a Turkish population. J Endod 1995; 21(4): 200-4.
19. Kartal N, Özçelik B, Cimilli H. Root canal morphology of maxillary premolars. J Endod 1998; 24(6): 417-9.
20. Yang L, Chen X, Tian C, Han T, Wang Y. Use of cone-beam computed tomography to evaluate root canal morphology and locate root canal orifices of maxillary second premolars in a Chinese subpopulation. J Endod 2014; 40(5): 630-4.
21. Chaparro AJ, Segura JJ, Guerrero E, Jimenez-Rubio A, Murillo C, Feito JJ. Number of roots and canals in maxillary first premolars: study of an Andalusian population. Endod Dent Traumatol 1999; 15(2): 65-7.
22. Sobhani Mohhsen A, Razmi H, Sadegh M. Evaluation of anatomy and morphology of human mandibular premolar teeth by cone-beam computed tomography in Iranian population. J Dent Med 2013; 26(3): 203-10. [In Persian].
مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان
دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 4
آذر 1398
صفحه 356-364