مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان

فراوانی ضایعات واکنشی غدد بزاقی در نمونه‌های ثبت شده در بیمارستان‌های آیت‌الله کاشانی و الزهرا و دانشکده‌ی دندان‌پزشکی اصفهان در یک دوره‌ی ده ساله (1386-1395)

نوع مقاله : مقاله‌های پژوهشی

چکیده

مقدمه: ضایعات واکنشی غدد بزاقی، ضایعاتی اکتسابی، غیرعفونی و غیرنئوپلاستیک می‌باشند. اغلب ترومای مستقیم و انسداد جریان بزاق را به عنوان علل بروز این ضایعات بیان می‌کنند. هدف این پژوهش، تعیین فراوانی این ضایعات در نمونه‌های ثبت شده در بیمارستان‌های آیت‌الله کاشانی و الزهرا و دانشکده‌ی دندان‌پزشکی اصفهان در دوره‌ی ده ساله (1386-1395) بود.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی توصیفی از نوع مقطعی، اطلاعات ثبت شده مربوط به ضایعات واکنشی (موکوسل، رانولا، آدنوماتویید هایپرپلازی، سیالومتاپلازی نکروزان، آدنوزیس پلی سیستیک اسکلروزان، سیال آدنیت انسدادی، کیست احتباسی موکوسی، کیلیت گلاندولاریس) به تعداد 435 مورد در مراکز درمانی اصفهان از سال 1386 تا 1395 بررسی شد. آنالیز آماری داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 22 و آزمون‌های آماری ANOVA و کای‌اسکوئر انجام گردید (0/05 > p value).
.یافته‌ها: در کل 435 نمونه، ضایعه‌ی واکنشی غدد بزاقی دیده شد که این ضایعات، 4/74 درصد از کل بیوپسی‌های دهان، 28/5 درصد از کل ضایعات واکنشی دهان و 29/45 درصد از کل ضایعات بزاقی را به خود اختصاص دادند. موکوسل (60/7 درصد)، بیشترین فراوانی را در بین ضایعات واکنشی بزاقی داشت. مبتلایان به موکوسل و رانولا به طور معنی‌داری نسبت به مبتلایان به دیگر ضایعات واکنشی غدد بزاقی در سنین پایین‌تری قرار داشتند (0/001 > p value). بیشترین فراوانی ضایعات واکنشی بزاقی در لب پایین (56/6 درصد) مشاهده گردید.
نتیجه‌گیری: با توجه به فراوانی ضایعات واکنشی غدد بزاقی در بین کلیه‌ی بیوپسی‌های دهانی و بزاقی، شناخت خصوصیات اپیدمیولوژیک این ضایعات موجب افتراق بهتر آن‌ها از سایر ضایعات دهانی و بزاقی مانند تومورهای غدد بزاقی و نیز درمان مناسب‌تر می‌گردد.
کلید واژه‌ها: موکوسل، غدد بزاقی، بیوپسی، ضایعات، غیرنئوپلاستیک.

عنوان مقاله [English]

Frequency of Reactive Salivary Gland Lesions in the Samples Collected in Kashani and Al-Zahra Hospitals and Faculty of Dentistry in Isfahan in a 10-Year Period from 2007 to 2016

چکیده [English]

Introduction: Salivary gland reactive lesions are acquired, non-infectious, and non-neoplastic lesions. Often, direct trauma and salivary flow obstruction are reported to be the etiologic agents for these lesions. This study aimed to determine the frequency of salivary gland reactive lesions recorded in Isfahan Ayatollah Kashani and Al-Zahra Hospitals and Dental School during a 10-year period (2007-2016).
Materials & Methods: In this descriptive cross-sectional study, patients' records (n = 435) with a diagnosis of reactive lesions (mucocele, ranula, adenomatoid hyperplasia, necrotizing sialometaplasia, sclerosing polycystic adenosis, obstructive sialadenitis, mucus retention cyst, cheilitis glandularis) were investigated in Isfahan therapeutic centers from 2007 to 2016. Data analysis was performed with SPSS 22, using ANOVA and chi-squared test (α = 0.05).                                                                             
Results: A total of 435 samples of salivary gland reactive lesions were seen that accounted for 4.74% of oral biopsies, 28.5% of the whole oral reactive lesions, and 29.45% of salivary lesions. Mucocele (60.7%) had the highest frequency among salivary reactive lesions. Patients with mucocele and ranula were significantly younger than those with other salivary gland reactive lesions (p value < 0.001). The highest incidence of salivary glands reactive lesions was observed in the lower lip (56.6%).
Conclusion: Considering the prevalence of salivary gland reactive lesions among all the oral and salivary biopsies, recognizing the epidemiological characteristics of these lesions leads to better differential diagnosis of them from other oral and salivary lesions, such as salivary gland tumors, leading to their appropriate treatment.
Key words: Biopsy, Lesions, Mucocele, Non-neoplastic, Salivary glands.

1. Sapp JP, Eversole LR, Wysocki GP. Contemporary oral & maxillofacial pathology. 1st ed. St.Louis: Mosby Co; 1997. p. 319-56.
2. Deyhimi P. Pathology of salivary glands. 1st ed. Tehran, Iran: Royan Pazhouh Publications; 2007. p. 114-204. [In Persian].
3. Rashid AK, Anwar N, Azizah AM, Narayan KA. Cases of mucocele treated in the Dental Department of Penang Hospital. Arch Orofac Sci 2008; 3(1): 7-10.
4. Neville BW, Damm DD, Chi AC, Allen CM. Oral and maxillofacial pathology. 4th ed. St.Louis: Elsevier Health Sciences; 2015. p. 422-72.
5. Peterson LJ, Ellis E, Hupp JR, Tucker MR. Contemporary oral and maxillofacial surgery. 5th ed. St. Louis: Mosby Elsevier; 2008. p. 405-20.
6. Movahedian B, Noori R, Rezaei M. Epidemiology of salivary gland lesions in referring patients to Isfahan University of Medical Sciences Hospitals 1998-2003. J Isfahan Dent Sch 2007; 3(3): 137-44. [In Persian].
7. Saghravanian N, Hosseinpour Jajram H, Salehinejad J, AfzalAghaie M, Ghazi N. A 30-year comparison of clinical and histopathological diagnoses in salivary gland lesions, odontogenic cysts and tumors in Mashhad Dental School, Iran. J Mashhad Dent Sch 2010; 34(4): 299-308. [In Persian].
8. Alavikia M. Prevalence of benign salivary gland disease and benign tumors in patients referred to Pathology Dept. of Shahid Beheshti Dental School during 1381-1391 [Thesis]. Tehran, Iran: Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 2014. [In Persian].
9. Saravani S, Kadeh H, Farhad-Mollashahi L, Rubin R. Clinicopathological evaluation of salivary gland lesions in the southeast of Iran. J Isfahan Dent Sch 2016; 12(2): 122-30. [In Persian].
10. Pardis S, Karandish M, Lavaee-Mashadi F. The clinicopothologic study of benign and malignant lesions of salivary glands in patients attending Shiraz dental school in 15 years. Zahedan J Res Med Sci 2012; 13(9): 52-5. [In Persian].
11. Re Cecconi D, Achilli A, Tarozzi M, Lodi G, Demarosi F, Sardella A, et al. Mucoceles of the oral cavity: a large case series (1994-2008) and a literature review. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2010; 15(4): e551-6.
12. Conceicao JG, Gurgel CA, Ramos EA, de Aquino Xavier FC, Schlaepfer-Sales CB, Cangussu MC, et al. Oral mucoceles: a clinical, histopathological and immunohistochemical study. Acta Histochem 2014; 116(1): 40-7.
13. Jani DR, Chawda J, Sundaragiri SK, Parmar G. Mucocele--a study of 36 cases. Indian J Dent Res 2010; 21(3): 337-40.
14. Kerawala C, Newlands C. Oral and maxillofacial surgery. 1st ed. Oxford, UK: Oxford University Press; 2010. p. 199.
15. Buchner A, Merrell PW, Carpenter WM, Leider AS. Adenomatoid hyperplasia of minor salivary glands. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1991; 71(5): 583-7.
16. Barrett AW, Speight PM. Adenomatoid hyperplasia of oral minor salivary glands. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1995; 79(4): 482-7.
17. Lynch DP, Crago CA, Martinez MG, Jr. Necrotizing sialometaplasia. A review of the literature and report of two additional cases. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1979; 47(1): 63-9.
18. Brannon RB, Fowler CB, Hartman KS. Necrotizing sialometaplasia. A clinicopathologic study of sixty-nine cases and review of the literature. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1991; 72(3): 317-25.
19. Iro H, Dlugaiczyk J, Zenk J. Current concepts in diagnosis and treatment of sialolithiasis. Br J Hosp Med (Lond) 2006; 67(1): 24-8.
20. Soames JV, Southam JC. Oral pathology. 3rd ed. Oxford, UK: Oxford University; 1999. p. 245-66 p.
21. Harrison JD. Salivary mucoceles. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1975; 39(2): 268-78.
مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان
دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 2
خرداد 1399
صفحه 153-161