مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان

بررسی ارتباط استئوپنی و استئوپروز با خشکی دهان و تعداد دندان باقی‌مانده در زنان یائسه‌ی مراجعه‌کننده به مرکز پوکی استخوان در شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله‌های پژوهشی

چکیده

مقدمه: خشکی دهان، وضعیتی است که بزاق در آن به میزان کافی ترشح نمی‌شود و شیوع آن بین 25-40 درصد متغیر است. پوکی استخوان، یک بیماری شایع و در عین حال خاموش است، که تشخیص به موقع آن، حائز اهمیت می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی رابطه‌ی پوکی استخوان با خشکی دهان و تعداد دندان باقی‌مانده در زنان یائسه در شهر اصفهان صورت گرفت.
  مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی مقطعی، بر روی 129 زن یائسه با سن بیش از 50 سال مراجعه‌کننده به مرکز پوکی استخوان در سال 1397 در شهر اصفهان انجام شد. این افراد در سه گروه، بر اساس وضعیت دانسیته‌ی استخوان فمور که گروه اول شامل 38 نفر سالم، گروه دوم شامل 56 نفر با استئوپنی و گروه سوم شامل 35 نفر با استئوپروز، جای گرفتند. خشکی دهان، توسط پرسش‌نامه‌ی استاندارد تعیین گردید و تعداد دندان با معاینه‌ی کلینیکی به دست آمد. داده‌های جمع‌آوری شده توسط نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 24 توسط آنالیزهای تی، من‌ویتنی، پیرسون و ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. عنوان سطح معنی‌داری 0/05 > p value در نظر گرفته شد.
.یافته‌ها: بر طبق نتایج، بین پوکی استخوان و خشکی دهان ارتباط آماری معنی‌داری وجود ندارد (0/372 = p value) اما بین پوکی استخوان با تعداد دندان باقی‌مانده و بین خشکی دهان با تعداد دندان باقی‌مانده رابطه مشاهده گردید (0/01 > p value).
نتیجه‌گیری: در زنان یائسه با سن بیش از 50 سال مبتلا به استئوپروز، رابطه‌ای با خشکی دهان مشاهده نشد، ولی استئوپروز با تعداد دندان کشیده شده، ارتباط معنی‌داری به دست آمد.
  کلید واژه‌ها: پوکی استخوان، یائسگی، خشکی دهان، تراکم استخوان، دندان.

عنوان مقاله [English]

Association of Osteopenia and Osteoporosis with Xerostomia and the Number of Remaining Teeth in Postmenopausal Women Referring to an Osteoporosis Center in Isfahan

چکیده [English]

Introduction: Xerostomia is a condition in which saliva is not secreted in sufficient amounts. The prevalence of xerostomia is 25-40%. Osteoporosis is a common, yet insidious disease, the early diagnosis of which is of critical importance. This study aimed to investigate the relationship between osteoporosis and xerostomia and the number of remaining teeth in postmenopausal women in Isfahan.
Materials & Methods : This case-control study was performed on 129 postmenopausal women >50 years old, referring to an osteoporosis center in Isfahan in 2018. The subjects were divided into three groups based on bone density. The first group included 38 healthy subjects; the second group included 56 patients with osteopenia; and the third group consisted of 35 patients with osteoporosis. Xerostomia was determined by a standard questionnaire, and the number of teeth was obtained by clinical examination. The data were analyzed with SPSS 24, using independent-sample t-test, Mann-Whitney test, ANOVA, and Pearson’s correlation coefficient (α = 0.05).
Results: According to the results, there was no significant relationship between osteoporosis and xerostomia (p value = 0.372). However, there were significant relationships between osteoporosis and the number of remaining teeth and xerostomia (p value < 0.01).
Conclusion: There was no significant relationship between osteoporosis and xerostomia in postmenopausal women > 50 years of age with osteoporosis; however, there was a significant relationship between osteoporosis and the number of missing teeth.
Key words: Bone mineral density, Menopause, Osteoporosis, Tooth, Xerostomia.

1. Greenberg MS, Glick M, Burket LW. Burket's oral medicine: Diagnosis, and treatment. New York, NY: BC Decker; 2008.
2. Mese H, Matsuo R. Salivary secretion, taste and hyposalivation. J Oral Rehabil 2007; 34(10): 711-23.
3. Charandabi SM, Rezaei N, Hakimi S, Montazeri A, Taheri S, Taghinejad H, et al. Quality of life of postmenopausal women and their spouses: a community-based study. Iran Red Crescent Med J 2015; 17(3): e21599.
4. Gold EB. The timing of the age at which natural menopause occurs. Obstet Gynecol Clin North Am 2011; 38(3): 425-40.
5. Duncea I, Pop D, Georgescu C. Gingival recession in postmenopausal women with and without osteoporosis. Clujul Med 2013; 86(1): 69-73.
6. Govindraju P, Chandra P. Radiomorphometric indices of the mandible–an indicator of osteoporosis. J Clin Diagn Res 2014; 8(3): 195-8.
7. Bernstein CN, Leslie WD, Leboff MS. AGA technical review on osteoporosis in gastrointestinal diseases. Gastroenterology 2003; 124(3): 795-841.
8. Johnell O, Kanis JA. An estimate of the worldwide prevalence and disability associated with osteoporotic fractures. Osteoporos Int 2006; 17(12): 1726-33.
9. Kanis JA, Johnell O, Oden A, Johansson H, McCloskey E. FRAX™ and the assessment of fracture probability in men and women from the UK. Osteoporos Int 2008; 19(4): 385-97.
10. Melton LJ 3rd, Chrischilles EA, Cooper C, Lane AW, Riggs BL. Perspective how many women have osteoporosis? J Bone Miner Res 1992; 7(9): 1005-10.
11. Ahmadi-Abhari S, Moayyeri A, Abolhassani F. Burden of hip fracture in Iran. Calcif Tissue Int 2007; 80(3): 147-53.
12. de Laet C, Kanis JA, Oden A, Johanson H, Johnell O, Delmas P, et al. Body mass index as a predictor of fracture risk: a meta-analysis. Osteoporos Int 2005; 16(11): 1330-8.
13. Pourjavad M, Moein Taghavi A, Dadgar S, Sakeri MT. Assessment the Relationship between Osteoporosis with tooth loss in Postmenopausal Women. Iran J Obstet Gynecol Infertil 2012; 15(10): 1-7. [In Persian].
14. Marya CM, Dhingra C. Effect of osteoporosis on oral health. Arch Med 2015; 8: 2.
15. Arbabi-Kalati F, Mohammadi A, Ghaemi Hesaroeeh S. Assessment the Relationship between Osteoporosis and Oral Dryness in Postmenopausal Women J Mashhad Dent Sch 2015; 39(2): 117-22. [In Persian].
16. Agha-Hosseini F, Mirzaii-Dizgah I, Moosavi MS. Relationship of lumbar spine bone mineral density and oral dryness feeling in menopause. Menopause 2011; 18(6): 625-8.
17. Rabiei M, Masooleh IS, Leyli EK, Nikoukar LR. Salivary calcium concentration as a screening tool for postmenopausal osteoporosis. Int J Rheum Dis 2013; 16(2): 198-202.
18. Mirzaii-Dizgah I, Agha-Hosseini F. Unstimulated whole saliva parathyroid hormone in postmenopausal women with xerostomia. J Contemp Dent Pract 2011; 12(3): 196-9.
19. Darcey J, Horner K, Walsh T, Southern H, Marjanovic EJ, Devlin H. Tooth loss and osteoporosis: to assess the association between osteoporosis status and tooth number. Br Dent J 2013; 214(4): E10.
20. Atrushkevitch VG, Mkrtumyan AM. Dental status of women in the post-menopause period. Gerontologija 2009; 10(3): 135-42.
21. Anil S, Preethanath RS, AlMoharib HS, Kamath KP, Anand PS. Impact of osteoporosis and its treatment on oral health. Am J Med Sci 2013; 346(5): 396-401.
22. Mavrokokki T, Cheng A, Stein B, Goss A. Nature and frequency of bisphosphonate-associated osteonecrosis of the jaws in Australia. J Oral Maxillofac Surg 2007; 65(3): 415-23.
23. Pazhouhi M, Komeylian Z, Sedaghat M, Baradar JR, Soltani AA. Efficacy of educational pamphlets for improvement of knowledge and practice in patients with osteoporosis. Payesh 2004; 3(1): 67-74.
[In Persian].
24. Schott AM, Ganne C, Hans D, Monnier G, Gauchoux R, Krieg MA, et al. Which screening strategy using BMD measurements would be most cost effective for hip fracture prevention in elderly women? A decision analysis based on a Markov model. Osteoporos Int 2007; 18(2): 143-51.
25. Viale-Garrone A, Tavitian P, Tardivo D, Bonfil JJ. [Relationship between menopause and tooth loss]. Odontostomatol Trop 2013; 36(144): 56-64. [In French].
26. Jari M, Khiysli Z, Khani JA. Relation between osteoporosis, tooth loss and dry mouth in woman reffering to the bone densitometry center of the city of Fasa. J Fasa Univ Med Sci 2017; 7(3): 337-43. [In Persian].‎
27. Nicopoulou-Karayianni K, Tzoutzoukos P, Mitsea A, Karayiannis A, Tsiklakis K, Jacobs R, et al. Tooth loss and osteoporosis: the OSTEODENT Study. J Clin Periodontol 2009; 36(3): 190-7
28. Bollen AM, Taguchi A, Hujoel PP, Hollender LG. Number of teeth and residual alveolar ridge height in subjects with a history of self-reported osteoporotic fractures. Osteoporos Int 2004; 15(12): 970-4.
29. Sultan N, Rao J. Association between periodontal disease and bone mineral density in postmenopausal women: a cross sectional study. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2011; 16(3): e440-7.
30. Roohafza H, Afghari P, Keshteli AH, Vali A, Shirani M, Adibi P, et al. The relationship between tooth loss and psychological factors. Community Dent Health 2015; 32(1): 16-9.
31. Tsakos G, Watt RG, Rouxel PL, de Oliveira C, Demakakos P. Tooth loss associated with physical and cognitive decline in older adults. J Am Geriatr Soc 2015; 63(1): 91-9.
مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان
دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 2
خرداد 1399
صفحه 218-225