مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان

بررسی کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل در مراجعین به بخش رادیولوژی با توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی

نوع مقاله : مقاله‌های پژوهشی

چکیده

مقدمه: کانال‌های تغذیه‌ای در قدام مندیبل از شاخه‌ی اینسایزیو عصب تحتانی منشأ گرفته که آسیب‌های جراحی به آن‌ها می‌تواند باعث خون‌ریزی بیشتر و بی‌حسی بعد از عمل شود. هدف از این مطالعه، بررسی حضور و محل آناتومیکی این کانال‌ها به وسیله‌ی (Cone-beam computed tomography) CBCT می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه، تصاویر CBCT مربوط به 196بیمار شامل 89 زن و 107 مرد با میانگین 49/1 سال، از آرشیو بخش رادیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. جنسیت بیمار و محل، تعداد، سایز (عرض مزیودیستالی و باکولینگوالی) و شکل (بیضی یا گرد) کانال‌های تغذیه‌ای ثبت شد. نتایج به وسیله‌ی آزمون Mann-Whitney، Independent t-test و Kruskal-Wallis بررسی شد (سطح معنی‌داری 0/05 = p value).
یافته ها: کانال تغذیه‌ای در 83/6 درصد افراد وجود داشت که در اکثر افراد مورد بررسی (73/4 درصد) 2 کانال تغذیه‌ای در قدام مندیبل مشاهده شد. آزمون Independent t-test نشان داد که میانگین قطر مزیودیستالی (0/48 = p value) و باکولینگوالی (0/40 = p value) فورامن تغذیه‌ای بین نواحی دندان‌دار و بدون دندان اختلاف معنی‌دار نداشت. تعداد کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل در نواحی دندان‌دار به طور معنی‌داری بیشتر از نواحی بدون دندان بود (0/001 > p value).
نتیجه‌گیری: کانال‌های تغذیه‌ای در اغلب افراد وجود داشت. بین رده‌ی سنی و تعداد کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل رابطه‌ای وجود نداشت. بین جنس و تعداد کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل رابطه‌ای وجود نداشت. بین دندان‌دار یا بدون دندان بودن ناحیه و تعداد کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل رابطه وجود داشت. آگاهی از این یافته‌ها پیش از عمل، به وسیله‌ی تصاویر CBCT تهیه شده، در پیشگیری از عوارض جراحی‌های مندیبل، مفید می‌باشد.
واژگان کلیدی: توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی، مندیبل، کانال‌های تغذیه‌ای

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Nutrient Canals in the Anterior Region of the Mandible in Patients Referring to Radiology Department of Islamic Azad University of Isfahan by Using Cone-Beam Computed Tomography

چکیده [English]

Introduction: The nutrient canals in the anterior region of the mandible are derived from the incisive branch of the inferior neurovascular bundle in which any surgery damages could lead to more hemorrhage and postoperative paresthesia. Evaluating the incidence and anatomical location of these canals using dental CBCT is the purpose of this study.
Materials and Methods: In this study, the CBCT scans of 196 patients- consist of 89 women and 107 men, average age of 49.1 from archive of the radiology department of the Isfahan Islamic Azad University were scrutinized. sex, location, number, size (mesial-distal and buccal-lingual diameter), shape (round or ovoid) of nutrient canals were recorded. Results were analyzed Mann-Whitney, independent t-test, and Kruskal-Wallis test. (p value < 0.05).
Results: There are nutrient canals in 83.6% of the cases, in most of the cases (73.4 %), two nutrient canals in the anterior region of the mandible were detected. The independent t test showed that the average mesial-distal (p value = 0.48) and buccal-lingual (p value = 0.40) nutrient foramen diameter in between dentate and edentulous ones had no meaningful relation. The number of nutrient canals in the anterior region of the mandible in dentate was meaningfully higher than the edentulous ones (p value < 0.001).
Conclusion: there are nutrient canals in most of the cases. There was no significant correlation between age and the number of nutrient canals in the anterior region of the mandible. There was no significant correlation between sex and the number of nutrient canals in the anterior region of the mandible. There was significant correlation between dentate and edentulous ones and the number of nutrient canals in the anterior region of the mandible. Preoperative knowledge of these findings via CBCT scans would be useful to prevent the complication of mandibular surgery.
Keywords: Cone-beam computed tomography, Mandible, Nutrient canals

1. Polland KE, Monro S, Reford G, Lockhart A, Logan G, Brocklebank L, et al. The mandibular canal of the edentulous jaw. Clin Anat 2001; 14(6): 445-52.
2. Balaji SM, Krishnaswamy NR, Kumar M, Rooban T. Inferior alveolar nerve canal position among South Indians: A cone beam computed tomographic pilot study. Ann Maxillofac Surg 2012; 2(1): 51-5.
3. Mardinger O, Chaushu G, Arensburg B, Taicher S, Kaffe I. Anatomic and radiologic course of the mandibular incisive canal. Surg Radiol Anat 2000; 22(3-4): 157-61.
4. White SC, Pharoah MJ. Imaging principles and techniques. In: White SC, Pharoah MJ, editor. Oral radiology: Principles and interpretation. 7th ed. St Louis, MO: Mosby; 2014. p. 147-8.
5. Kawashima Y, Sekiya K, Sasaki Y, Tsukioka T, Muramatsu T, Kaneda T. Computed tomography findings of mandibular nutrient canals. Implant Dent; 24(4): 458-63.
6. OgawaA, Fukuta Y, Nakasato H, Nakasato S. Cone beam computed tomographic evaluation of nutrient canals and foramina in the anterior region of the mandible. Surg Radiol Anat 2016; 38(9): 1029-32.
7. Chen Z, Chen D, Tang L, Wang F. Relationship between the position of the mental foramen and the anterior loop of the inferior alveolar nerve as determined by cone beam computed tomography combined with mimics. J Comput Assist Tomogr 2015; 39(1): 86-93.
8. Johan KM. Number of accessory or nutrient canals in the human mandible. Clin Oral Investig 2014; 18(2): 671-6.
9. Bavitz JB, Harn SD, Hansen CA, Lang M. An anatomical study of mental neurovascular bundle implants relationships. Int J Oral Maxillofac Implants 1993; 8(5): 563-7.
10. Juodzbalys G, Wang HL, Sabalys G. Anatomy of mandibular vital structures. Part II: mandibular incisive canal, mental foramen and associated neurovascular bundles in relation with dental implantology. J Oral Maxillofac Res 2010; 1(4): e3.
11. Patel JR, Wuehrmann AH. A radiographic study of nutrient canals. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1976; 42(5): 693-701.
12. Obradovic O, Todorovic L, Pesic V, Pejkovic B, Vitanovic V. Morphometric analysis of mandibular canal: clinical aspects. Bull Group Int Rech Sci Stomatol Odontol 1993; 36(3-4): 109-13.
13. Shimizu N. Anatomical study of the foramina on the lingual surface of the human mandible in Japanese. Shigaku 1977; 64(5): 941-71. [In Japanese].
مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان
دوره 18، شماره 3 - شماره پیاپی 3
مهر 1401