مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان

الگوی مصرف مواد دخانی و مشاوره ترک مصرف سیگار در دانشجویان سال آخر دندان‌پزشکی

نوع مقاله : مقاله‌های پژوهشی

چکیده

مقدمه: هدف از این مطالعه، بررسی الگوی مصرف مواد دخانی در دانشجویان سال آخر و عملکرد و نگرش آن‌ها در خصوص مشاوره ترک مصرف سیگار در بیمارانشان می‌باشد.
مواد و روش‌ها: مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی و در سال تحصیلی ۱۴۰۲ در اصفهان در بین دانشجویان سال آخر دندان‌پزشکی و به روش نمونه‌گیری سرشماری انجام شد. پرسش‌نامه‌‌ای بر اساس مرور متون طراحی و با روش‌های کمی شاخص روایی و نسبت روایی بررسی و تأیید شد که شامل ۲۲ سؤال عملکرد در خصوص مصرف مواد دخانی و تبعیت از پروتکل 5A در مشاوره ترک مصرف و ۵ سؤال نگرشی بود و بصورت الکترونیک و بدون نام توزیع شد. داده‌ها جهت بررسی تفاوت در فراوانی عملکرد بر اساس جنسیت و سابقه‌ی مصرف مواد دخانی با استفاده از تستها Chi-square بررسی شدند.رگرسیون لجستیک جهت بررسی عوامل مؤثر بر مصرف مواد دخانی در دانشجویان بکار رفت (α = ۰/۰۵).
یافته‎ها: از میان ۱۵۴ شرکت‌کننده (۷۷ درصد پاسخ‌گویی)، رایج‌ترین ماده مصرفی، سیگار با شیوع 35/1 درصد بود. 13 درصد دانشجویان مصرف روزانه بداشتند (regular smoker). شیوع مصرف در آقایان دو برابر خانم‌ها به دست آمد (نسبت شانس = ۰۱/۲ و فاصله‌ی اطمینان ۹۵٪ = 0/01-3/9) همچنین سابقه‌ی مصرف مواد دخانی در خانواده به طور معنی‌داری پیشگویی‌کننده‌ی مصرف شخص در آینده بود (نسبت شانس = 2/6 و فاصله‌ی اطمینان ۹۵٪ = 1/3-۵/۵). ارتباط معنی‌داری بین سابقه‌ی مصرف مواد دخانی و عملکرد دانشجو در پروتکل 5A یافت نشد. در نگرش، سابقه‌ی مصرف تنها بر اعتقاد دانشجو به شخصی بودن مصرف تأثیر داشت (0/02 = p value).
نتیجه‎گیری: میزان شیوع مصرف سیگار در میان دانشجویان دندان‌پزشکی اصفهان نسبتاً مشابه با جامعه اسـت. اکثر دانشجویان در مشاوره ترک مصرف دخانیات عملکرد و دانش ضعیفی دارند که نگرش آنان در جهت ترک مصرف دخانیات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
کلیدواژه‏ها: مواد دخانی؛ نگرش؛ دانشجویان دندان‌پزشکی؛ ترم مصرف سیگار

عنوان مقاله [English]

Smoking and Smoking Cessation Counseling Pattern Among Senior Dental Students

چکیده [English]

Introduction: The aim of this study was to assess the tobacco use pattern among senior dental students and their practice and attitude toward the provision of cessation counselling.
Methods: This descriptive-sectional study was conducted among the senior dental students of Isfahan during 2023 based on the census sampling method. A self-administrated questionnaire was developed and validated using quantitative methods (CVI, CVR). The final questionnaire included 22 questions regarding the pattern of smoking and tobacco use and the following of 5A protocol among dental students and 5 questions to assess their attitude. Data was analyzed using SPSS.v27 and logistic regression and chi-squared tests (α=0.05).
Results: Among 154 participants (response rate =77%), the most common substance consumed was cigarettes with a prevalence of 35.1% and 13% were regular smokers. The prevalence of consumption in men was twice that of women (Odds=2.01, 95% CI=1.01-3). Also, the history of smoking in the family was a significant predictor of smoking in the future (Odds=2.6 (,95% CI=1.3-5.5). In this study, no significant relationship was found between smoking history and student performance in protocol 5A. Among the items related to attitude, smoking history had a significant effect only on the student's belief that smoking is a personal decision (P Value=0.02).
Conclusion: This study showed that the prevalence of smoking among dental students in Isfahan is relatively similar to the general population and most students have poor performance and knowledge in smoking cessation counseling, which affects their attitude towards smoking cessation.

1. Thomson NC, Polosa R, Sin DD. Cigarette Smoking and Asthma. J Allergy Clin Immunol Pract. 2022; 10(11): 2783-97.
2. World Health Organization. Tobacco [31 July 2023]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco (accessed on 30 June 2020).
3. Morgan JC, Cappella JN. Harm perceptions and beliefs about potential modified risk tobacco products. Int J Environ Res Public Health 2021; 18(2): 576.
4. Rezakhani Mogaddam H, Sadeghi R, Pahlevanzadah B, Shakourimoghaddam R Fatehi V. Survey of Prevalence and Causes of the Trend of Hookah Smoking in Tehran University Students of Medical Sciences 2010-2011 [in Persian]. J Toloo Behdasht. 2011; 11(4): 103-13.
5. Ebneahmadi A, Airemlu S, Golmohammadi Sh, Khoshnevisan M. Obstacles limiting the active participation of Iranian final year dental students in program quit smoking [in Persian]. JDS 2011; 29(3): 199-206.
6. Kılınç G, Bolgül BS, Aksoy G, Günay T. The prevelance of tobacco use and the factors influencing in students studying at two dentistry faculties in Turkey. Turk Thorac J 2016; 17(2): 47-52.
7. Keikavoosi-Arani L, Seyed Someah M. Assessing levels of occupational stress among clinical dental students [in Persian]. J Health Saf 2020; 10(4): 436-46.
8. Khami M AA, Ahmadian M, Razeghi S, Yazdani R. Knowledge, attitudes, and skills of dental students at Tehran and Shahid Beheshti dental schools towards tobacco cessation counseling [in Persian]. J Dent Med 2014; 27(3): 209-15.
9. Razavi SM, Zolfaghari B, Doost ME, Tahani B. Attitude and practices among dentists and senior dental students in iran toward tobacco cessation as an effort to prevent oral cancer. Asian Pac J Cancer Prev 2015; 16(1): 333-8.
10. Smith DR, Leggat PA. An international review of tobacco smoking among dental students in 19 countries. Int dent J 2007; 57(6): 452-8.
11. Heydarabadi AB, Ramezankhani A, Barekati H, Vejdani M, Shariatinejad K, Panahi R, et al. Prevalence of substance abuse among dormitory students of Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran. Int J High Risk Behav Addict 2015; 4(2): e22350.
12. Tahani B, Najimi A, Fazel M, Salavati M. Assessing the validity and reliability of persian version of DQS (Dental Satisfaction Questionnaire) [in Persian]. Iranian Journal of Epidemiology 2019; 14(4): 349-58.
13. Abbasi-Kangevari M, Ghanbari A, Fattahi N, Malekpour MR, Masinaei M, Ahmadi N, et al. Tobacco consumption patterns among Iranian adults: a national and sub-national update from the STEPS survey 2021. Sci Rep 2023; 13(1): 10272.
14. Rodakowska E, Mazur M, Baginska J, Sierpinska T, La Torre G, Ottolenghi L, D’Egidio V, Guerra F. Smoking prevalence, attitudes and behavior among dental students in Poland and Italy. Int J Environ Res Public Health 2020; 17(20): 7451.
15. Habibpour Gatabi K, Serajzadeh SH, Yousefi IlZoleh F. Gender Experience of Smoking among Students of Kharazmi University [in Persian]. Social Problems of Iran 2022; 12(2): 57-84.
16. Majidpour A, Hamidzade Y,abbasgholizade N, Salehi E. Prevalence rate and causes of smoking tendency among students of medical university of Ardebil [in Persian]. J Ardabil Univ Med Sci 2005; 5(3): 266-70.
17. Alblowi JA. Perception of tobacco hazards on general and periodontal health and tobacco cessation counseling among dental students. Tob Prev Cessat 2024; 10.
18. Chan HL, Chan AK, Chu CH, Tsang YC. Smoking cessation in dental setting: a narrative review on dental professionals’ attitude, preparedness, practices and barriers. Front Oral Health 2023; 4: 1266467.
19. Ugalde A, White V, Rankin NM, Paul C, Segan C, Aranda S, et al. How can hospitals change practice to better implement smoking cessation interventions? A systematic review. CA Cancer J Clin 2022; 72(3): 266-86.
20. Elfandi S, Poudyal H. Tobacco cessation curriculum in medical schools: a scoping review. J Cancer Educ 2023; 38(5): 1614-23.
مجله دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان
دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 2
تیر 1403
صفحه 113-126